Profesionalna orijentacija je složen postupak pri izboru zanimanja koji za cilj ima da usmeri, nakon jednog detaljnog i sistematskog ispitivanja, osobu na određeni skup zanimanja u kome će ta osoba najviše imati uspeha u radu i u okviru kojeg će imati najveće zadovoljstvo. Profesionalna orijentacija je, pre svega, namenjena i najčešće se zbog nje obraćaju učenici kako osnovne tako i srednje škole ( završnih godina ), ali se za nju mogu obratiti i studenti, oni koji upisuju master studije, specijalističke studije i osobe koje osećaju nezadovoljstvo prilikom zanimanja kojim se bave, pa žele da promene zanimanje. Iz ovoga se vidi da profesionalna orijentacija pruža širok spektar mogućnosti i pomoći, osoba može očekivati tretman kod psihologa koji traje oko 3h, a započinje intervjuom gde psiholog detaljnije upoznaje i saznaje o pojedincu ono što je dalje potrebno za profesionalno usmeravanje. Ključna je baterija testova koja se daje pojedincu i tu spadaju testovi sposobnosti ( gde se procenjuje intelektualna efikasnost ), testovi ličnosti kako bi se utvrdile osnovne crte ličnosti koje su značajne za procenu profesionalne orijentacije, a zatim se ispituju motivacioni model, vrednosti i interesovanja osobe. Nakon sakupljenih podataka, psiholog pravi izveštaj i tokom razgovora sa pojedincem upućuje ga na ona zanimanja u kojima će pronaći pomenuto zadovoljstvo, a i gde će biti najefikasniji. Bitna činjenica je da se pojedincu skreće pažnja na ona zanimanja gde se neće ostvariti na najbolji mogući način i koja bi trebao izbegavati. Profesionalna orijentacija je posebno korisna za neodlučne osobe, za one koje teško donose odluke zbog emocionalne blokade.
PROFESIONALNA ORIJENTACIJA – POLAZAK NA FAKULTET
Učenici završnih godina srednjih škola često nisu sigurni koji fakultet žele da upišu, pa su ne odlučni i ne sigurni u takvoj odluci. Roditelji iz svoje perspektive i brige o adolescentu daju svoje preporuke i zbog svega ovoga, adolescent se nalazi u procepu onoga šta želi da upiše i onoga šta okolina smatra da bi bilo za njega bolje, a u takvoj situaciji nedoumice, često odlaže i donoženje odluke, jer zapravo ima problem da se odluči šta je to što bi on upisao. Zato je uvek korisno da se uradi profesionalna orijentacija adolescenata, po mogućnosti na kraju 3. ili početkom 4. godine srednje škole. Prilikom testiranja , adolescent dobija dovoljno podataka o sebi i o zanimanjima koja bi za njega bila najadekvatnija ili manje adekvatna. Proces je u dva navrata ( intervju, psihološko testiranje ), a njegov kraj obiluje dragocenim rezultatima o životnom pozivu, sa konkretnim preporukama. Ako ima emocionalnih prepreka zbog kojih se adolescent nedovoljno izražava, na psihologu je da obavi dalja psihološka savetovanja, kako bi adolescent počeo da funkcioniše na jednom višem, boljem nivou. Zbog svega ovoga, gotovo je nužno da se jednom, svaki srednjoškolac obrati za profesionalnu orijentaciju, jer odabir fakulteta nikako ne sme da bude slučajna stvar, već je potrebno da se ima jasna slika o svojoj budućnosti. Takođe, mali broj godina i neiskustvo, nisu dobri partneri prilikom ovog odlučivanja, a mudrost je preduslov. U svoj toj zbrci, testiranje profesionalne orijentacije je od ogromne pomoći, kao i saveti stručnjaka, jer se temeljno rešavaju životni izazovi.